Hidrosel
Testis çevresinde ağrı oluşturmayan sıvı birikimine hidrosel adı verilir. Sıklıkla doğum sırasında karın içerisindeki sıvının testis çevresine birikimi ile oluşur.İki tip hidrosel vardır.
Bunlardan:
- Kominikan tipte testisi saran karın zarının, karın boşluğu ile olan ilişkisi devam etmektedir. Buradaki açıklıktan karın içerisinde bulunan sıvı testis çevresine akmaktadır. Bu daha ileride bahsedilecek olan indirek fıtık ile aynı mekanizmadır.
- Non kominikan hidroselde ise karın zarı ile herhangi bir ilişki yoktur. Bu tip genellikle daha ileri yaşlarda oluşur.
Nasıl Oluşur?
Testisler normalde karın içerisinde oluşur ve daha sonra skrotum denen kese içerisinde yerini alır. Bu olay çoğu zaman doğumdan önce tamamlanır. Bu süreç içerisinde karın zarı denen peritonu da beraberinde sürüklerler. Bu bağlantı genellikle doğumdan önce kapanır ve zar testisin çevresini saran kapalı bir zar halini alır. Ancak yukarıda anlatıldığı gibi bu bağlantı açık kalırsa hidrosel oluşur. Bu açıklıktan karın içerisindeki sıvı rahatlıkla testis çevresine ve karın içerisine kayabilir. Bu da hidroselin boyutunun neden değişken olduğu hakkında fikir verir .
Fıtık
Yukarıda anlatılan periton ile testis arası açıklık daha büyükse (içerisine karın bosluğunda bulunan organlar girecek kadar) indirek inguinal herni adını alır. Bir barsak bölümü bazen buradan kayıp aşağı iner ve bastırınca karın içerisine döner. Bazen çocuklarda pek görülmeyen ve direk inguinal herni adını alan, karın duvarındaki kas zayıflığına bağlı sıklıkla sonradan kazanılan fıtığı bu durumla karıştırmamak gerekir .
Tanı Nasıl Konur?
Özellikle karın içi basıncının arttığı ağlama, ıkınma gibi hallerde belirginleşen kasık ya da skrotumdaki şişlik tanı için yeterlidir. Uykuda küçülen gün boyu artan bir şişlik tipiktir. Herni ve hidrosel ayrımın yapılması önemlidir. Transilüminasyon denen ve ışıkla sıvı skrotal içeriğin katı barsak bölümünden ayırılmasına yarayan yöntem kullanılabilir. Bazen içerisindeki barsak hareketlerinin görülmesi tanıyı kolay kılar. Bazen ultrasonografi gerekebilir.
Önemli midir?
Genellikle önemli olmayan fıtık bazen içeri giren barsak parçasının sıkışmasına bağlı olarak komplike bir hal alabilir. İntestinal parça sıkışır, kanlanması bozulur. Barsak itmekle karın içerisine gitmez bir hal alabilir. Bu durumda skrotum hassas kızarık ve gergin bir hal alır. Bebek ileri derece huzursuzdur, devamlı ağlar. Kusma, ishal ya da kabızlık oluşabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir ve cerrahi olarak düzeltilir. Acil durumun ortaya çıkmaması için fıtık tanısı konulduğunda ameliyatla düzeltilmesi gerekir.
Hidrosel ve Fıtık Nasıl Tedavi Edilir?
Hidroseller genellikle ilk 18 ay içerisinde kendiliğinden düzelir. Bağlantı zamanla kapanır ve biriken sıvı yok olur. Bu yaşı geçen bebeklerde hala hidrosel mevcut ise cerrahi onarım gerekir. Bu nedenle hidrosel olguları takip edilmelidir. Fıtık tanısı konulmuş ise bebeğin genel sağlık durumunun en uygun olduğu zamanda ameliyatla fıtık tedavi edilir, takiple fıtığın geçmesinin beklenmesi söz konusu değildir. Cerrahi başarı oranı % 99 dur. Ancak acil olarak alınan boğulmuş fıtıklarda bu oran azalmakta komplikasyon riski ise artmaktadır. Unutulmamalıdır ki bir tarafta saptanan fıtıkta karşı taraf kasıkta iyi incelenmelidir. Çoğu zaman cerrahi gerekmesede kese % 60 olguda karşı tarafta da açık olacaktır. Tek taraflı belirgin fıtık saptanan bebeklerde karşı tarafta da gizli bir fıtık olma ihtimali vardır. Ancak, böyle bir durumda karşı tarafın da cerrahi olarak incelenmesi gereği tartışmalıdır. Genel olarak, belirgin fıtık sol taraftaysa, sağ tarafta da eşlik eden gizli fıtık olma ihtimali daha yüksektir. Ancak belirgin fıtık sağ taraftaysa, sol tarafın da incelenmesi gerektiğini savunanların oranı daha azdır.
