Vezikoüreteral reflünün tedavisi sabır gerektiriyor önce bunu söylemek lazım. Çünkü reflü kendi kendine düzelebilen bir hastalık. Dolayısıyla bizim amacımız her bulduğumuz reflüyü kapıp da ameliyat etmek değil. Öncelikle reflüyü tanı da koysak böbreğe hasar vermeyecek bir kontrol altında tutmamız lazım. Çünkü biliyoruz ki reflülerin bir kısmı çocuk büyüdükçe zamanla kendi kendine düzelebiliyor. Reflüyü bir asansöre benzetirsek yani alttaki idrarı yukarı taşıyorsa biz eğer bu asansörün içini hep boş tutabilirsek yani asansörün içinde mikrop olmazsa mesaneden yukarı çıkan idrarda böbrekte ulaşan idrar da steril olursa o zaman aslında bu reflü böbreğe zarar vermiyor. Bu yüzden de biz reflü tedavisinde ilk önce konservatif yaklaşıyoruz. Şunu biliyoruz çok uzun çalışmalar göstermiş ki büyük hasta gruplarında reflü düzelebiliyor, nasıl düzelebiliyor, anatomi düzeliyor mu? Evet düzeliyor. Çocuk büyüdükçe daha reflüyü engelleyecek bir anatomi oturuyor çocuğun büyümesiyle. Çocuk büyüdükçe mesanede idrar depolama basınçları azalıyor. Dolayısıyla kabaca bir reflü 5 yaşa kadar kendi kendine düzelebiliyor. İşte biz bu süre içinde idrarı steril tutabilirsek yani asansörü boş tutabilirsek böbreği korumuş oluruz. Bu mantıkla profilaktik antibiyotik yani koruyucu antibiyotik veriyoruz. Koruyucu antibiyotiğin uzun dönem kullanımında ailelerin endişeleri olabilir ama aslında bir piyelonefritin yani bir ateşli idrar yolu enfeksiyonun böbreğe vereceği zarar çok daha büyük. O yüzden koruyucu antibiyotik yani konservatif tedavi uygun hastalarda reflünün tedavisinde ilk yaklaşım. Ama bazı durumlarda biz asansörü boş tutamıyoruz yani mikroplar biz antibiyotik versek de yukarı ulaşıyor ve antibiyotik altında ateşli idrar yolu enfeksiyonu gelişebiliyor veya o kadar geniş bir reflü ki, 5. Derece, 4. derece çift tarafları reflüler bekle bekle nereye kadar, düzelmeyeceğini biliyoruz veya bekledik çocuk 5 yaşını geçti ama hala reflü devam ediyor ve arada enfeksiyonlar oluyor. İşte böyle durumlarda cerrahi gündeme geliyor.
Reflüye düzeltici operasyonlar planlıyoruz. Reflü ameliyatlarını kabaca endoskopik yani kapalı ameliyatlar ve açık cerrahi olarak sınıflandırabiliriz Kapalı ameliyat son derece kolay bir ameliyat, aşağı yukarı 5- 10 dakika arasında sürüyor. Günübirlik ayaktan bir işlem, endoskopik olarak sistoskopi diyoruz bu işleme. Çocuğun idrar yaptığı yerden kapalı olarak bir anestezi altında giriyoruz. İdrar deliklerini görüyoruz ve kaçak olan o deliğin altına vücut tarafından zaman içinde absorbe edilecek uygun bir madde enjekte ediyoruz. Yani zaman içinde yok olacak ama anatomiyi düzeltecek bir madde enjekte ediyoruz. Bu madde o anatomiyi düzeltiyor, üreteri yani idrar kanalını alttan destekleyerek reflüyü engelliyor. Tüm gradeler yani tüm reflü dereceleri göz önüne alındığında kabaca yüzde 70 gibi başarısı var ama bu ameliyatı uygulamak çok kolay olmasına rağmen doğru hastayı seçmek önemli çünkü kolay diye günübirlik çok tercih edilse de aslında başarısız cerrahi hastayı olduğu gibi başa götürüyor. O yüzden uygun anatomi varsa yani o maddeyi enjekte edecek bir görüntü varsa veya o maddeden fayda göreceğine inandığınız bir görüntü varsa kapalı ameliyatı tercih etmek lazım. Kolay diye uygun olmayan hastalara uygulamamak lazım. Diyelim ki 5. derece bir reflüsü var ve hiç madde enjekte edebileceğiniz bir tünel görmüyorsunuz orada. Sanki bir golf çukuru gibi, o zaman böyle bir hastada asla endoskopik tedavi yöntemi kolay diye tercih edilmemeli. Böyle durumlarda açık cerrahi tercih etmeliyiz. Yani başarılı bir şekilde yüzde 99’a varan başarıları olan açık cerrahiyi tercih etmeliyiz veya kapalı ameliyat yaptık ama başarılı olmadı ısrarla 3., 4., 5. kapalı ameliyatları yapmamak lazım. Doğru hastada doğru cerrahi yöntemi seçmek lazım. Açık cerrahi dediğimiz ameliyatın adı üretero neo sistostomi. Latince üreteri yeniden mesaneye ağızlaştırmak. Öyle bir ağız oluşturuyoruz ki geriye kaçak mekanizmasını sıfırdan yeniden oluşturuyoruz ve böylelikle ameliyat başarısı yüzde 95’in üzerine yüzde 99’lara kadar çıkabiliyor. Basit ameliyatlar bunlar da genellikle sezaryen kesisi gibi iç çamaşırın içinde kalan küçücük bir kesiden gizli estetik dikişlerle yapılıyor ve bazen robotik ve laparoskopik ameliyatlarla da aynı cerrahileri yapabiliyoruz. Orada da küçük portlarla küçük deliklerle karın içerisinden girerek aynı başarıyla ameliyatı yapabiliyoruz. Burada hastaya uygun tedavi seçmek, reflü cerrahisinde kritik yani kolay ameliyatı yapacağım diye bütün yapılanın çöpe atılmaması lazım.